Czy dokumentację medyczną powinien tłumaczyć wyłącznie tłumacz medyczny? Jakie kwalifikacje posiada tłumacz medyczny? Czy sama znajomość języka obcego nie wystarczy? Na te i podobne pytania odpowiemy w tym artykule.

Czym są tłumaczenia medyczne?

Wiele osób zastanawia się, czy rzeczywiście konieczne jest, aby ich dokumentację medyczną tłumaczył tłumacz medyczny. Aby dokładnie odpowiedzieć na to pytanie, warto najpierw wyjaśnić, czym właściwie są tłumaczenia medyczne.

Tłumaczenia medyczne zaliczamy do przekładów specjalistycznych. Oznacza to, że ich realizacja wymaga odpowiedniej wiedzy merytorycznej, a przede wszystkim znajomości fachowej terminologii, którą najeżony jest język medyczny. Choć do tekstów medycznych należy wiele różnych rodzajów tekstów, np. artykuły naukowe i materiały informacyjne dla pacjentów, tłumacz medyczny najczęściej ma do czynienia z dokumentacją medyczną.

Dokumentacja medyczna to chronologicznie uporządkowany zbiór danych dotyczących stanu zdrowia i choroby pacjenta oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych, przekazanych zaleceń oraz decyzji o dalszych etapach leczenia. Obejmuje ona wyniki badań specjalistycznych, laboratoryjnych oraz testów, historie chorób, wypisy ze szpitala (w tym epikryzy), skierowania na badania, opinie medyczne itp.

Ma ona krytyczne znaczenie przy zachowaniu ciągłości leczenia. Z tego właśnie względu osoby chcące kontynuować opiekę zdrowotną w innym kraju o jej przetłumaczenie zwracają się do tłumacza medycznego.

Kim jest tłumacz medyczny?

Tłumacz medyczny, w odróżnieniu od tłumacza ogólnego, to tłumacz specjalizujący się wyłącznie w przekładzie tekstów z dziedzin nauk medycznych. Wiedzę o funkcjonowaniu organizmu ludzkiego, w tym przede wszystkim doskonałą znajomość anatomii, zdobył on na studiach medycznych. Świetnie orientuje się w zagadnieniach z zakresu chorób wewnętrznych, fizjologii, patofizjologii i cytofizjologii, histologii, biofizyki i biochemii oraz biologii i chemii medycznej. Ponadto dzięki stażowi zawodowemu, np. praktykom pielęgniarskim czy lekarskim, realia szpitalne zna „od podszewki”.

A co ze znajomością języków obcych? Znana maksyma głosi, że „żadna jest medycyna bez języka łacina” (nulla est medicina sine lingua Latina). Podejmujący się przekładu tłumacz medyczny zręcznie posługuje się łaciną lekarską. Jej wiedza jest absolutnie niezbędna przy rozpoznaniach chorób, które w polskiej dokumentacji medycznej często podawane są właśnie w języku łacińskim. To łacina króluje w medycznym języku angielskim.

Idealnym przykładem jest wszechobecny „koronawirus”. Choć słowo to przejęliśmy z języka angielskiego, wywodzi się ono z języków klasycznych: korōnè (gr.) + vîrus (łac.). Dzięki nawet podstawowej znajomości łaciny i greki wprawny tłumacz medyczny może z precyzją mistrza manewrować w gąszczu anglojęzycznej terminologii medycznej. Trudności nie sprawi mu też rozszyfrowanie dokumentacji medycznej w językach romańskich, a nawet w innych językach germańskich.

W warsztacie tłumacza medycznego wiedzę merytoryczną uzupełniają kompetencje językowe. Przedmioty typowe dla studiów filologicznych, takie jak semantyka, fonologia, morfologia czy lingwistyka historyczna, choć niezwykle ciekawe, rzadko znajdują praktyczne zastosowanie w przekładzie specjalistycznym. Tu główny nacisk kładzie się na wierność przekładu. Niemniej jednak rzetelny tłumacz medyczny powinien mieć solidne podstawy językowe. W oparciu o nie będzie w stanie redagować teksty poprawne pod względem gramatycznym, stylistycznym i logicznym.

Dlaczego moją dokumentację medyczną powinien tłumaczyć wyłącznie tłumacz medyczny?

Przy tłumaczeniach medycznych absolutnym priorytetem jest precyzja fachowej terminologii. Pod tym kątem dokumentacja medyczna cechuje się wysokim stopniem trudności. Zwykle zawiera specjalistyczne pojęcia z bardzo wąskich dziedzin, np. onkologii, genetyki czy patomorfologii. Informacje podawane są często w sposób bardzo skrótowy, trudny a niekiedy wręcz niemożliwy do rozszyfrowania przez osoby niezaznajomione z tematem. Dodatkowych trudności niewprawnemu oku może przysporzyć pismo odręczne, które w polskojęzycznej dokumentacji medycznej pojawia się dość często.

Stuprocentową poprawność terminologiczną zagwarantować może jedynie tłumacz medyczny posiadający odpowiednią wiedzę medyczną, np. absolwent studiów medycznych. Należy zauważyć, że dokumentacja medyczna jest zbiorem informacji o zdrowiu pacjenta sporządzonym przez pracowników medycznych dla pracowników medycznych. Oznacza to, że jest pisana językiem, jakim posługują się osoby wykonujące zawód medyczny. Z tego względu tłumaczenie dokumentacji medycznej musi być przygotowane przez tłumacza, który tym językiem sam operuje.

Taka wiedza merytoryczna przekłada się nie tylko na jakość przekładu, ale też na jego szybkość. Dla wielu pacjentów oczekujących na leczenie czas realizacji tłumaczenia ma ogromne znaczenie. Wprawny tłumacz medyczny jest w stanie przetłumaczyć w ciągu jednego dnia roboczego nawet 10 stron dokumentacji medycznej.

Informacje zawarte w dokumentacji medycznej mają charakter poufny, dlatego należy je chronić przed dostępem osób trzecich. Profesjonalny tłumacz medyczny ma świadomość odpowiedzialności, jaka na nim spoczywa.

Tłumacz medyczny jest gwarancją najwyższej jakości tłumaczenia dokumentacji medycznej

Choć przy wyborze tłumacza pod uwagę możemy brać nie tylko jego kompetencje, ale również koszt usługi, należy mieć świadomość, że jest to inwestycja w nasze własne zdrowie. Pamiętajmy, że ważne decyzje dotyczące naszego zdrowia będą podejmowane właśnie na podstawie tego tłumaczenia.